Boswachters luiden de noodklok. In het Algemeen Dagblad plaatsten 350 boswachters in samenwerking met Natuurmonumenten deze week een oproep voor betere natuurbescherming. “90% van onze gebieden staat er slecht voor, 76% van de insecten is weg en 85% van alle planten en dieren is verdwenen. Het kan er groen uitzien, maar het is echt heel slecht.” vertelt boswachter Bart Zwiers aan de NOS een dag na het plaatsen van de paginagrote advertentie.

Bart en zijn collega’s delen hun zorg met velen in Europa. In totaal hebben meer dan een miljoen burgers, wetenschappers, organisaties en bedrijven de oproep gedaan voor een impactvolle Natuurherstelwet. Hun appèl #RestoreNature is een achtledig pleidooi, waarin de ondertekenaars onder andere pleiten voor gekwantificeerde, tijdgebonden en afdwingbare doelstellingen voor het behoud van ecosystemen. Daarnaast willen ze dat de wet onmiddellijk en zonder voorwaarden in werking treedt, zodat er geen vertragingen worden opgelopen en de hersteldoelstellingen behaald kunnen worden.

Nadat in juni 2023 de Natuurherstelwet was aangenomen, is een aantal maanden later de petitie #RestoreNature opgesteld en verstuurd. Momenteel wordt de invulling van de herstelwet nog specifieker uitgewerkt en daarvoor hebben de ondertekenaars hun dringende suggesties gedeeld. Naar verwachting zal er eind dit jaar een definitieve wettekst voorgelegd worden. De eerste stap die lidstaten vervolgens moeten zetten is het schrijven van een nationaal natuurherstelplan. De Nederlandse boswachters benadrukken de noodzaak van natuurgebieden met elkaar in verbinding brengen, het verminderen van de stikstofuitstoot en zorgen voor schoon water (Natuurmonumenten).

Met name het verslechteringsverbod van de Natuurherstelwet heeft eerder tot veel commotie geleid. Nederlandse sectoren die vrezen voor het voortbestaan van hun werkzaamheden spreken van een Stikstofcrisis 2.0. Een verwijzing naar eerdere ophef naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State in mei 2019 toen de hoogste bestuursrechter een streep zette door het stikstofbeleid van de overheid. Voor dat moment gold in Nederland de regeling Programma Aanpak Stikstof, beter bekend als de PAS. Deze regeling maakte het mogelijk dat vergunningen voor projecten waarbij stikstof vrijkomt werden verleend op voorwaarde dat later herstelmaatregelen werden getroffen. De bestuursrechter oordeelde dat deze regeling strijdig was met Europese wetgeving.

De zaak was aangespannen door Mobilisation for the Environment (MOB) en markeert het begin van een reeks van honderden gewonnen rechtszaken waarin de rechter door de overheid verleende vergunningen onrechtmatig verklaart. De man die hierdoor in toenemende mate in het nieuws komt is Johan Vollenbroek, de voorzitter van MOB. Met zijn wetenschappelijke achtergrond in chemie kan hij samen met een team van juristen snel en doeltreffend de pijnpunten in vergunningsdossiers doorgronden.

We spraken voor onze podcast met de man die door tegenstanders van zijn werkzaamheden ook wel de ‘vervelendste man van Nederland’ wordt genoemd. Hij zal woensdag 29 oktober aansluiten bij het programma ‘Medicijn voor de natuur‘ over de Natuurherstelwet in Nederland. We zullen die avond verder het gesprek voeren met melkveehouder Lineke Pennings, hoofd public affairs bij Natuurmonumenten Jeroen de Koe en adviseur biodiversiteit bij ABN AMRO Sonny Duijn om samen de uitdagingen en mogelijkheden van de Natuurherstelwet in kaart te brengen. Reserveer hier je gratis plek en praat mee!