Door de introductie van gebruiksvriendelijke AI-programma’s als ChatGPT en Midjourney zal design ingrijpend veranderen. Maar hoe werken deze AI-systemen nou precies? Wat kun je ermee, en wat niet? Kan met behulp van kunstmatige intelligentie straks iedereen ontwerpen? En wat betekent deze democratisering van design? Maar vooral ook: moeten we dat wel willen?
Kunstmatige intelligentie zal onze levens ingrijpend beïnvloeden. Dus ook onze alledaagse leefomgeving. Stel je voor, de huizen waarin we wonen, de meubels waarop zitten en het bestek waarmee we eten – allemaal ontworpen met artificiële intelligentie, op basis van onze individuele smaak en voorkeur. Wie weet kan straks iedereen ontwerpen. En worden de ontwerptekeningen rechtsreeks naar een digitale werkplaats gestuurd. Of misschien rolt het eindproduct kant-en-klaar uit een 3D-printer. Moeten we ons voorbereiden op deze toekomst? Of kunnen we hier nog iets aan doen?
Over de sprekers
Alice Wong (1989) noemt zichzelf een story designer. Ze groeide op in Hong Kong maar woont en werkt al een aantal jaren in Nederland. In 2010 behaalde ze een master Information Design aan de Design Academy Eindhoven. Sindsdien richt ze zich op het vertalen van complexe informatie naar invoelbare en deelbare verhalen. Haar onderzoek is geworteld in het begrijpen hoe onze perceptie van de werkelijkheid wordt gevormd, wat de vraag oproept: wie heeft je dat verteld? Haar belangrijkste interessegebied ligt op het snijvlak van biografische documentaire, media en sociale fenomenen. In september haar nieuwste video-installatie gebaseerd op kunstmatige intelligentie te zien op de expositie Spacefarming in het Evoluon in Eindhoven.
Vera van der Burg studeerde in 2019 met een master Contextual Design aan de Design Academy Eindhoven. In haar project Objective Portrait trainde ze een subjectief algoritme op basis van haar persoonlijke blik. Als we een algoritme expliciet trainen op iemands persoonlijke interpretaties, kan dit dan iets vangen van iemands specifieke kijk op de wereld? En een AI-systeem leren om de betekenis of waarde te herkennen die een object voor iemand heeft? Dit is het onderwerp van haar promotieonderzoek bij het Designing Intelligence Lab van de Technische Universiteit Delft naar het gebruik van AI als hulpmiddel voor zelfreflectie in het creatieve proces. Vera’s werk is tentoongesteld op Dutch Design Week en Salone del mobile in Milaan.
Julia Mascini is advocaat met als specialisaties Auteursrecht en Intellectueel Eigendom bij het kantoor Valegis. Zij staat bedrijven bij in kwesties op het gebied van merkenrecht, auteursrecht, handelsnaamrecht, modellenrecht en domeinnamenrecht. Na een rechtenstudie An de VU in Amsterdam voltooide zij in 2020 de postacademische specialisatieopleiding ‘Intellectueel eigendoms- en procesrecht’ aan de S.K. Martens Academie afgerond.
Luister ook een interview met Julia Mascini: Dit is de Dag over zelfscankassa’s en ‘algoritmekunst’ – 22 februari 2023 – NPO Radio 1 Gemist | NPO Radio 1
Pascal Wiggers is Associate Lector Responsible Artificial Intelligence bij de Hogeschool van Amsterdam. Daar richt hij zich vooral op het ontwikkelen van AI vanuit publieke waarden, met oog voor de individuele, sociale en ethische consequenties ervan. Vooral de vraag welke gevolgen die technologie heeft en hoe we deze op ethisch en sociaal verantwoorde manier vormgeven is wat hem drijft. AI verbruikt bijvoorbeeld enorm veel energie. Hoe gaan we daarmee om en hoe past dit in het duurzaamheidsvraagstuk? Maar ook vragen over inclusiviteit, nepnieuws en filterbubbels horen tot zijn terrein. Pascal is in 2008 gepromoveerd aan de TU Delft op spraakherkenning door computers.
Klasien van de Zandschulp is interactief kunstenaar en creatief directeur bij de Amsterdamse studio affect lab. Ze ontwerpt ervaringen waarin fysieke en digitale werelden in elkaar overlopen. Op het Nederlands Filmfestival in Utrecht gaat het nieuwste werk Ctrl.Alt.Img van affect lab in première, een samenwerking met Cigdem Yuksel, Triple Black en Prospektor. De installatie heeft de vorm van een photobooth, waarin niet een camera, maar een AI een beeld maakt van de deelnemer. De installatie maakt invoelbaar hoe AI bestaande vooroordelen en maatschappelijke ongelijkheid vergroot en sociale stereotypen versterkt. In het werk van affect lab komen ontwerpend onderzoek, immersieve storytelling en experimenteel veldwerk samen.
