Hoe vergroenen we onze steden om aangename leefomgevingen te creëren voor mens en dier? Hoe pakken we kansen om steden gelijktijdig te verkoelen? De schaarse ruimte vraagt om slimme oplossingen. Groen de stad in brengen door verticaal groen te realiseren, lijkt een veelbelovende mogelijkheid. In 2014 introduceerde Stefano Boeri het concept ‘verticaal bos’ en ontwierp in Milaan het Bosco Verticale. Ook in Nederland wordt hard getimmerd aan verticale bossen in de steden Utrecht, Eindhoven en Amsterdam. Hoe maak je van veelbelovende renders ook in realiteit een verticaal bos met meerwaarde voor de stad en al haar bewoners? We gaan in gesprek over de kennis en ervaring die vandaag aanwezig is bij de pioniersprojecten.
Wat gaan we doen in het programma?
Deze avond gaan we in gesprek over het concept ‘verticaal bos’ van de Italiaan Stefano Boeri dat ook zijn intrede doet in Nederland, namelijk in steden als Eindhoven (Trudo Toren), Utrecht (Wonderwoods) en Amsterdam (The Valley op de Zuidas en VERTICAL in Sloterdijk).
Hoe realiseer je een verticaal bos? Waar houd je bij de plannen rekening mee en hoe pleeg je goed onderhoud? De tekeningen laten ons dromen, maar draagt het concept ook daadwerkelijk bij aan biodiversiteitsherstel en klimaatadaptatie? Hoe kan je een gebouw zo inrichten dat het interessant is voor biodiversiteit? Hoe beleven omwonenden, bewoners en gebruikers de hoge groene gebouwen? Is het groen enkel toegankelijk voor de bewoners en rest anderen slechts de sensatie van kijkgroen of bieden de torens kans op nieuwe publieke ruimte in de stad? Hoe zorg je ervoor dat het groen daadwerkelijk bijdraagt aan meer welbevinden, sociale cohesie of productiviteit op de werkvloer?
Vanuit verschillende perspectieven belichten we de vraagstukken en gaan we op zoek naar de meerwaarde van verticale bossen voor de stad en al haar bewoners. We gaan nader in op zowel de kansen als uitdagingen van groene hoogbouw.
Wie zitten er mee aan tafel?
- Fred Booy is landschapsarchitect bij DS Landschapsarchitecten en eigenaar van een boomkwekerij in Boskoop. Hij is betrokken bij Vertical in Amsterdam Sloterdijk.
- Timo Cents werkt sinds 2009 bij Arcadis aan stedelijke opgaven in binnen- en buitenland. Hij is zowel geschoold in planologie als landschapsarchitectuur. Hij is betrokken bij Wonderwoods in Utrecht.
- Brenda Swinkels is hoofd verkoop bij Van den Berk boomkwekerijen. Als groenadviseur adviseerde ze bij de projecten Trudo Toren in Eindhoven en Wonderwoods in Utrecht.
- Robbert Snep is senior onderzoeker Groene Steden (biodiversiteit, klimaatadaptatie, gezondheid) bij Wageningen University & Research.
- Max Visser is adviseur stedelijke ontwikkeling bij Sweco. In zijn opleiding Urban Geography studeerde hij af op een onderzoek naar de Bosco Verticale in Milaan.
- Geert Timmermans is stadsecoloog bij de gemeente Amsterdam. Hij houdt zich bezig met de natuur en de biodiversiteit in de stad Amsterdam.
- Raymond Brouwers is mede-oprichter van Urban Street Forest. De stichting gebruikt verticaal vergroenen in steden als hefboom om zo veel mogelijk bomen te planten in ontwikkelingslanden. Dit om op grote schaal het landschap te restaureren, in de strijd tegen woestijnvorming.
- Michelle Gulickx is kunsthistoricus en communicatieprofessional. Ariadne Onclin is kunst- en architectuurhistoricus, erfgoedspecialist en beleidsadviseur. Samen hosten ze de podcast Landmassa. Met een nieuwsgierige, kritische blik bespreken ze hun gedeelde interesse in de gebouwde omgeving in al zijn facetten. De zaken die hen opvallen, de personen en organisaties die dit vormgeven en de mensen die dit beleven.
Als het aan architecten ligt gaan we een groene toekomst tegemoet. Menig render van onze gebouwde omgeving staat vol met hangende tuinen, groene gevels en bomen op het balkon. Maar is zijn deze groene dromen allemaal uitvoerbaar? En zijn ze wel voor iedereen bereikbaar?
Woontorens vol planten en struiken moeten in Utrecht en Eindhoven zorgen voor zuurstof, gelukkige bewoners en biodiversteit.
Wolkenkrabbers zijn niet meer per se grijze, betonnen kolossen. Steeds vaker worden torens ontworpen met begroeiing (en dan geen klimop). Een boom op het balkon, hoe werkt dat?
De opdrachtgever omschrijft het ambitieuze, de architect creëert het wenselijke, de constructeur berekent het mogelijke en de bouwer engineert en realiseert het praktisch haalbare. Soms is dit laatste een behoorlijke uitdaging en moeten bouwpartijen als een uitvoeringstechnische kameleon de meest geschikte bouwmethode grotendeels zelf ontwikkelen. Want hoe bouw je immers een 70 meter hoge ‘bosflat’, een woontoren waarbij op de balkons grote prefab betonnen plantenbakken staan waar 125 bomen en 5200 struiken groeien, zodat een groene gevel ontstaat?
Torens met groene gevels winnen flink aan populariteit. In verschillende grote Nederlandse steden verrijzen zulke ‘verticale bossen’. Zijn verticale bossen dé groenoplossing voor de compacte stad en moeten ze als zodanig in beleid verankerd zijn? Of heeft al dat verticale groen vooral een symboolfunctie, en zijn maaiveldoplossingen uiteindelijk effectiever? Hoe bestendig je de businesscase onder een groene toren? Vakblad Stedelijk Interieur legde de vraag in de markt. 'Hoge kosten kunnen gedrukt worden met een multifunctionele pandinvulling.'
