Groene daken

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat groene daken de biodiversiteit van de stad ondersteunen. Natuurlijk zijn er wel verschillen in groene daken en hoe aantrekkelijk ze zijn voor de kleine bewoners. Zo is een eenvoudig sedumdak (begroeid met vetplantjes) een minder aantrekkelijke optie voor insecten dan een dak met kruidige planten zoals grassen en bloemen. Bovendien kunnen groene daken zelfs uit struiken en bomen aangevuld met bodemdekkers en andere hoge planten bestaan. Naast de beplanting speelt de dikte van de substraatlaag onder de beplanting een grote rol bij de biodiversiteit van het dak. Een dikke substraatlaag maakt het namelijk mogelijk om planten met diepere wortels te laten groeien, bovendien kan er makkelijker water, voeding en zuurstof vastgehouden worden voor planten om te groeien. Zo bieden lagen dikker dan 15 centimeter de mogelijkheid aan insecten om te overwinteren en krijgen plantensoorten de kans om in droge periodes te overleven.
Een dikke bodem is niet voor ieder dak een mogelijkheid. Met de toename in dikte komt er ook een toename in gewicht, dit kan instortingsgevaar tot gevolg hebben. Gelukkig zijn er verschillende maatregelen die een dakeigenaar zelf kan nemen om de biodiversiteit te vergroten. Voorbeelden zijn zandhoopjes maken of een bosje takken neerleggen, zodat insecten zoals graafbijen zich hierin kunnen vestigen of vogels zich kunnen nestelen.
Wel is het zo dat een enkel groen dak de biodiversiteit niet kan laten toenemen. Een groeiende verscheidenheid is sterk afhankelijk van het overige groen in de omgeving. Wanneer er weinig groen is, is het voor insecten moeilijk om zich te vestigen in deze omgeving. Ook gefragmenteerd groen maakt het lastig voor verschillende soorten om zich te vestigen in een gebied. Het goede nieuws is dat op groene daken die zich in groenere delen van de stad bevinden daadwerkelijk een verscheidenheid aan insecten is aangetroffen. Van bijen en zweefvliegen tot kevers en spinnen vinden hun plekje op de daken, terwijl ze op kale daken met dakpannen en bitumen weinig te zoeken hebben.

© Martin Sepion

Dat groene daken een groot voordeel kunnen bieden voor de biodiversiteit is duidelijk. Maar wat zijn de voordelen voor uzelf? In dit hoofdstuk zullen we hier verder op in gaan, ze zijn er namelijk zeker.

Zo kan een groen dak ’s zomers voor verkoeling zorgen in huis en houdt het ’s winters warmte binnen. Dit kan binnen wel tot 4 graden schelen! Ook kunnen groene daken goed gecombineerd worden met zonnepanelen. De groene daken verkoelen in de zomer namelijk niet alleen de huizen, ook dragen ze bij aan dat de zonnepanelen niet oververhit zullen raken, hierdoor kunnen ze langer meegaan en leveren ze meer rendement op als de temperaturen niet te hoog oplopen. En niet alleen zonnepanelen zullen langer mee gaan, ook heeft onderzoek laten zien dat er sterke aanwijzingen zijn voor dat groene daken langer meegaan dan gewone daken.

Een ander voordeel is dat wateroverlast zal afnemen wanneer er genoeg groene daken zijn. Doordat grote gebieden in de stad tegenwoordig verhard zijn kan regenwater steeds minder makkelijk haar weg naar de bodem vinden. Dit wordt problematisch tijdens zware regenbuien, iets dat door klimaatverandering steeds vaker voor zal komen. Riolen en waterlopen zullen hierdoor overbelast raken en kunnen overstromen. Groene daken kunnen deze overlast verzachten doordat de piekafvoer vertraagd wordt.

Meer lezen over de voordelen van groene daken? Lees dan de artikelen onderaan dit hoofdstuk.

© Andreas Gücklhorn

Wonen op je dak

Waarom zou je woning eindigen bij het dak als het hier ook zou kunnen beginnen? Dit vond Renée Rooijmans van Dakdorpen ook. Dakdorpen is een collectief van jonge stedelijke vernieuwers. Volgens hen gaat de grootschalige aanleg van groene daken veel te langzaam. De voornaamste reden hiervoor is dat de investeringen zich financieel niet uitbetalen. Daar vond dit collectief een oplossing voor: groene daken om op te wonen. Op deze manier wordt de stad vergroend en kan de dakeigenaar bovendien zijn investering terugverdienen door de tiny houses te verhuren of verkopen. Deze spannende woonplek met groene tuin was voor Renée een goede reden om te verhuizen naar het dak van de Hofbogen. Een uitgebreid interview met haar is te zien op de website van Rotterdamse Daken Dagen, de link staat onderin dit hoofdstuk.

Tuinieren op je dak

Wie heeft gezegd dat eten van je dak niet mogelijk is? De Koninklijke Ginkel Groep op de Danzigerkader bewijst dat een dakmoestuin kan, en heeft daarnaast ook luifelbegroeiing en een natuurdak gerealiseerd. Kijk het interview met Walter van de Werken van De Koninklijke Ginkel Groep via de onderstaande link.

Recreëren op je dak

Ook ROEF laat zien dat een dak zoveel meer is dan men denkt. Dit doen ze door de bloemetjes buiten te zetten en de torenhoge potentie van daken te vieren. Dit initiatief is in 2016 opgezet door Remco Moen Marcar, Eva Braaksma, Alexander van der Meer, Cathelijn de Reede en Jesse Jörg. Niet alleen organiseren ze een jaarlijks rooftop festival, ook zijn samen met acht andere Europese organisaties onderdeel van European Creative Rooftop Network. Wat ze willen breiken is de grote vrije ruimte op de daken verder te ontwikkelen en om steden groener, duurzamer & inclusiever te maken. ROEF toont de (toekomstige) mogelijkheden van het daklandschap op het festival en dit najaar volgt er een symposium waarbij ze Amsterdammers mee de diepte in nemen.
Benieuwd naar welke dakterrassen Amsterdam te bieden heeft? Lees onderaan dit hoofdstuk het artikel van Parool waarin Fleur Smakman 13 daktoppers deelt.

© Dakdorpen

Niet alleen hoeft een groen dak praktisch te zijn, extra ruimte te bieden, isolerend te werken of biodiversiteit te bevorderen. Laat je creativiteit los en maak kunst op je dak! Een mooie toevoeging aan je huis, maar ook een feest om naar te kijken vanaf de straat. De architecten bij MVRDV weten wel raad met groene daken. In dit de onderstaande slider zijn een aantal daken getoond die ontworpen zijn door dit architectenbureau. Nieuwsgierig naar wat Sanne van Manen, architect bij MVRDV, hierover vertelt? Kijk dat het programma over groene daken terug van Pakhuis de Zwijger. Het programma is onderaan dit hoofdstuk te vinden.

© Chuttersnap