Wat kan het coöperatieve denken en doen betekenen voor onze stad, economie en samenleving?

Van de realisatie van betaalbare woningen en energie, tot buurtzorg, voedselproductie en het schoonhouden van de openbare ruimte: overal in stad en land ontwikkelen bewoners publieke diensten, producten of activiteiten die niet gericht zijn op winst maken, maar wel relevante publieke waarde creëren voor hun leefomgeving en gemeenschap. Toch kiezen overheden er nog steeds voor overwegend met marktpartijen in zee te gaan, en lopen maatschappelijk initiatiefnemers aan tegen scepsis en wantrouwen, niet functionele bureaucratie en blokkades bij financiële instellingen: zaken die duurzame ontwikkelingen in de weg staan. Hoe kan dit anders?

Het model van de ‘coöperatie’ biedt een alternatief voor de traditionele publiek-private samenwerking (PPS): een juridische en functionele invulling van publiek-civiele samenwerking (PCS), waarin burger en overheid zich constructief tot elkaar kunnen verhouden. Wat is een coöperatie precies, wat voor toegevoegde waarde heeft het, en wat voor praktijkvoorbeelden bestaan er al?

In het teken van de online werkconferentie Coöperatieven maken de stad (maandag 17 januari 2022, 16-22u, alleen online te volgen), biedt onderstaand dossier een overzicht met inspirerende voorbeelden, verdiepende artikelen, en de beste lees-, kijk- en luistertips om je (verder) te verdiepen in de wereld van het coöperatief denken en doen.

Tips voor het dossier?

Dit dossier is een work in progress, bedoelt om de coöperatieve beweging zichtbaar te maken: heb/ken je nog een coöperatief initiatief of relevante organisatie die hieronder ontbreekt, of is er een artikel, podcast of film die echt niet mag ontbreken? Laat het ons weten via [email protected]

Inhoudsopgave
De Online Werkconferentie "Coöperatieven maken de stad"

Op 17 januari 2022 kwamen bewoners, onderzoekers, ambtenaren en politici samen, voor een verkenning van het belang en de potentie van de coöperatieve beweging in de stad en land. Kijk hieronder de verschillende programma's terug!

Group 5 Bloeiend
Group 5 Bloeiend
Werkconferentie Coöperatieven maken de stad
Een overzicht van alle programma's
Het coöperatief model

Wat is een coöperatie eigenlijk? Hoe zorgen we ervoor dat dit model een sterke schakel in de samenwerking tussen burger en overheid wordt? En hoe ziet een coöperatieve stad en samenleving in de toekomst eruit? In dit hoofdstuk verzamelden we de beste artikelen, video's, podcasts en voorbeelden.

Democratisch
Democratisch
Wooncoöperatieven

Een wooncoöperatie is een woonvorm waarbij de leden (bewoners) een gemeenschappelijke visie delen en een gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen over hun huisvesting. In deze vorm van zelforganisatie ontwikkelen, besturen en/of beheren bewoners gezamenlijk hun eigen wooncomplex. Het kan een kleine hechte gemeenschap zijn, maar ook een grote losse groep.

Group 347 Betaalbaar
Group 347 Betaalbaar
Leesvoer
Voedselcoöperatieven

In een voedselcoöperatie slaan consumenten, winkeliers en producenten de handen ineen. Als leden nemen ze gezamenlijk verantwoordelijkheid voor het beleid, de bedrijfsvoering, de exploitatie en de financiering. Zo'n coöperatieve winkel of onderneming is van zichzelf (of anders gezegd van de leden): van, voor en door de gemeenschap.

Gezond
Gezond
Energiecoöperatieven

Een energiecoöperatie is een initiatief van een groep lokale bewoners die samen hun dorp of stad willen verduurzamen. Ze hebben de wens om zelf te bepalen waar hun energie vandaan komt en willen onafhankelijk zijn van een (commerciële) leverancier. De coöperatie richt zich op het bevorderen van een voor iedereen toegankelijke, democratisch gecontroleerde, en duurzame energievoorziening.

Group 565 Klimaatneutraal
Group 565 Klimaatneutraal
Leesvoer
Zorgcoöperatieven

Een zorgcoöperatie is een netwerk van inwoners in een dorp of wijk die zelf hulp en zorg regelen. Het is een vereniging met leden (cliënten, leveranciers en werknemers) die samen een bedrijf runnen. De leden zijn samen eigenaar van de coöperatie. Ze zijn ook samen verantwoordelijk voor het welzijn van de inwoners in het dorp of de wijk, en investeren de winst in de coöperatie.

Zorgzaam
Zorgzaam
Zorgcoöperatieven
Leer meer over de verschillende initiatieven en organisaties die zich inzetten voor zorgcoöperatieven in stad en land
Leesvoer